İstanbul Depremi Uyardı: Yapı Güvenliği ve Kentsel Dönüşüm Yeniden Gündemde

İnşaat Mühendisi Dr. Erdal Coşkun, 6.2 büyüklüğündeki İstanbul depreminin ciddi bir uyarı niteliği taşıdığını belirterek, yapı güvenliği, denetim ve kentsel dönüşüm konularının acilen ele alınması gerektiğini vurguladı.

İstanbul Kültür Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Dr. Öğr. Üyesi Erdal Coşkun, Marmara Denizi açıklarında meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından önemli uyarılarda bulundu. Depremin İstanbul’un güneybatısında hissedilmesi ve Modified Mercalli Şiddet ölçeğine göre 8 şiddetinde etkili olması, uzmanlara göre “büyük İstanbul depremi” öncesinde ciddi bir uyarı olarak değerlendirilmeli.

Dr. Coşkun, yapı güvenliği açısından bu tür sarsıntıların önemli sinyaller verdiğini belirtti:

“Hasar yapma sınırına çok yakın bir sarsıntı yaşadık. Yıkım olmasa da yapıların performansı hakkında ciddi veriler elde edebiliriz. Bu tür olaylar, yapı güvenliği, mühendislik uygulamaları ve denetim mekanizmalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini gösteriyor.”

Bina Güvenliği ve Toplumsal Farkındalık

Özellikle eski ve heterojen yapı stokuna sahip olan İstanbul’da, depreme hazırlığın sadece teknik değil, toplumsal bilinç yönünden de geliştirilmesi gerektiğini belirten Coşkun, şu önerilerde bulundu:

• Her bina için deprem performansı belirlenmeli
• Basit tarama yöntemleriyle riskli yapılar önceliklendirilerek kamuoyuna sunulmalı
• Her binanın teknik bir “sağlık karnesi” olmalı

Müteahhitlikte Yeterlilik ve Denetim Vurgusu

Coşkun, yapı güvenliğinin en zayıf halkalarından birinin niteliksiz müteahhitlik olduğunu vurgulayarak, teknik yeterlilik zorunluluğunun getirilmesinin kaçınılmaz olduğunu söyledi:

“Kim yaptığı değil, nasıl yaptığı daha önemli hale gelmeli. Müteahhitlik kolay erişilen bir alan olmaktan çıkmalı, ciddi denetime tabi olmalı.”

Vatandaşlara Bina Kontrolü Tavsiyeleri

Deprem sonrası binasında yapısal sorunlardan şüphelenen vatandaşlara şu belirtileri gözlemlemeleri önerildi:

• Kolon ve kirişlerde derin çatlaklar
• Donatıların açığa çıkması
• Kapı ve pencerelerde sıkışma
• Eğilme, oturma veya X şeklinde duvar çatlakları

Bu bulguların varlığı durumunda uzman mühendislik ofislerine başvurulması gerektiğini ifade eden Coşkun, detaylı teknik incelemenin “performans analizi” ile yapılabileceğini belirtti.

Performans Analizi ve Kentsel Dönüşüm Süreci

Performans analizinin aşamaları şu şekildedir:

• Rölöve çalışması (mevcut planlar)
• Beton ve donatı testleri
• Korozyon ve zemin incelemesi
• Yapı bilgi modeli oluşturma

Analiz sonucunda riskli yapı olarak belirlenen binalar için kentsel dönüşüm süreci başlatılabilir. Bu süreçte kira yardımı, faiz desteği ve teknik danışmanlık gibi devlet destekleri mevcuttur
“Komşuluk bilinciyle hareket etmek, sürecin başarıyla tamamlanması açısından çok önemli,” diyen Coşkun, ortak karar almanın kentsel dönüşümde kritik rol oynadığını vurguladı.
Kaynak: DHA
Editör: Melike Uğur